|
Citat:Najstariji dokument u Britanskom arhivu je Knjiga strašnog suda, nastala u drugoj polovini 11. veka. Viljem, vojvoda normandijski, u istoriografiji poznat kao viljem Osvajač, upavši u Engesku sa svojim Normanima i pobedivši kod Hestingsa kralja Harolda, krunisao se na božić 1066. godine u Vestminsterskoj crkvi u Londonu za engleskog kralja. Devetnaest godina kasnije, učvrstivši svoju vlast, naredio je da se izvrši kompletan popis svih vrednosti novoosvojenih teritorija. Savremeni izvori njegove motive za ovakav čin ne objašnjavaju precizno, ali je snažna potreba da poseduje detaljan inventar zemlje i upozna bogatstva svoje kraljevine, sasvim razumljiva. Ne samo da je na taj način mogao otkriti kako osvojeno do kraja može koristiti, već je time normanskom osvajanju i naseljavanju koje je usledilo, dao i svojevrsni pečat. Razaslao je opunomoćenike u sve krajeve. Oni su sazivali predstavnike svakog sela, obavezivali ih zakletvom da govore istinu, i beležili ime sela, ime njegovog vlasnika za vreme kralja Harolda, ime aktuelnog vlasnika, koliko ima obradivog zemljišta, koliko livada, pašnjaka, koliko plugova, vodenica, ribnjaka, broj sitne i krupne stoke, koliko ima slobodnih seljaka, koliko kmetova, koliko robova.
Dobijene informacije su tokom druge polovine 1086. godine poslate u Vinčester. Tamo je pod nadzorom, danas anonimnog kraljevog službenika, pisar trebalo da uobliči projekat u finalnu formu. Ali, pošto je u septembru 1087. godine Viljem umro, pre nego što su podaci iz Eseksa, Norfolka i Safolka stigli, posao je privremeno zaustavljen. Knjiga se, usled tog, sastoji iz dve sveske (sada podeljene u pet delova): Male knjige, koja se odnosila na tri istočne oblasti i Velike knjige koja pokriva ostatak Engleske.
Ovaj svojevrstan popis originalno je poznat kao Knjiga Vinčester, po svom prvom domu, ali je već u 12. veku stekla danas poznat naziv - Knjiga Strašnog Suda, jer se na ovu evidenciju nije mogla ulagati bilo kakva žalba.
|
