Posvetivši ceo svoj život istraživanju istorije civilizacija, uz fantastičnu erudiciju koja obuhvata sve društvene nauke, stvorio je delo neprolazne vrednosti. Na osnovu komparativnog proučavanja nastanka, razvoja i raspada svih poznatih civilizacija (počev od egipatske i sumerske, do zapadne) ovaj naučnik je kreirao jedinstvenu filozofiju istorije i definisao mnoge istorijske zakonitosti.
Fundamentalni mehanizam geneze civilizacija, temelji se na relaciji "izazova i odgovora". Suština njegove filozofije istorije zasniva se na tezi da civilizacije nisu nastale u regionima sa povoljnim prirodnim uslovima (geografsko okruženje, zemljište, klima), kao što se obično misli. On tvrdi upravo suprotno: kvalitativan skok od primitivnog društva ka civilizaciji nastaje u slučaju nepovoljnog okruženja, odnosno, pogoršanja prirodnih uslova u nekom regionu.
Jedan od najvažnijih zaključaka njegovog proučavanja istorije civilizacija u toku šest milenijuma glasi: "Uništenje koje je zadesilo jedan broj civilizacija u prošlosti nije nikada bilo delo nekog spoljnog činioca, već isključivo čin koji se karakteriše kao samoubistvo".
|