Zaječar

• 2Ovo se svidja korisnicima: mcrule, aronija
  
  Registruj se da bi pohvalio/la poruku!

Posetite zajecarinfo.rs

Zaječar je grad i sedište istoimene opštine u istočnoj Srbiji. Prvi put se spominje 1466. godine u turskom tefteru vezanom za stanovništvo vidinskoga pašaluka. Naziv je najvjerovatnije turskoga porijekla. Po nekim pretpostavkama potiče od izvjesnog Said-Asir paše koji je svoju vojsku postavio u dolini Timoka.

U periodu od XVI-XVIII veka ima malo podataka o naselju. Nešto više podataka o Istočnoj Srbiji zabeleženo je u drugoj polovini XVII veka. Ovi podaci svedoče o ratnim pohodima ugarske i austrijske vojske protiv Turske (Veliki rat 1683-1699, rat 1716-1718, rat 1737, 1788. godine i drugi), koji su teritorijalno zahvatali i ove krajeve i u kojima je bilo srpskih dobrovoljaca. Stanovništvo ovih krajeva bilo je izloženo, ne samo ratnim strahotama, već i drugim nedaćama koje rat donosi: rekvizicije, pustošenja, pljačke, teror i dr, što je uzrokovalo česta iseljavanja preko Dunava.


Kriza i propast Prvog srpskog ustanka imali su teške posledice i u ovim krajevima. Hajduk Veljko junački gine u odbrani Negotina, a Turci ponovo zauzimaju celu Istočnu Srbiju. Tu su se održali sve do 1833. godine, kada je ovaj deo Srbije u nizu uspešnih bojeva konačno oslobođen i ponovo pripojen Srbiji.

Timočka Krajina je živela mirno sve do 1876. godine, kada su Srbija i Crna Gora ušle u rat sa Turcima, potpomažući time srpske ustanike u Bosni i Hercegovini, koji su digli bunu 1875. godine. Ovi krajevi su ponovo postali poprište krvavih borbi sa Turcima, koji su ovamo upadali iz Vidinskog pašaluka. Za ratne potrebe srpska vlada je formirala četiri grupacije: jedna od njih je bila Timočka vojska pod komandom pukovnika Milojka Lešjanina, koja je dobila zadatak da vodi borbe sa Turcima na Vidinskom pravcu. Početkom jula 1876. godine Moravska i Timočka vojska su obrazovale jednu grupaciju pod komandom ruskog generala Černjajeva. Početne uspehe Timočke vojske zamenili su neuspesi i veliki gubici kod Velikog Izvora, kao i napuštanje Knjaževca od strane jedinice potpukovnika Horvatovića, čime je ugrožena i odbrana Zaječara. Isti je napušten bez borbe, a Turci su se zaustavili u visini Planinice, bojeći se dubljeg ulaska u dolinu Crne Reke. Zauzetu teritoriju Turci su opljačkali i opustošili, u čemu su prednjačili Čerkezi i bašibozuci. Pod pritiskom Rusije Turska je sa Srbijom sklopila mir, pod uslovom da se povrati stanje status-quo od pre rata. Iz ovog rata Srbija je izašla materijalno, finansijski i moralno iscrpljena.

Ni ovaj mir nije dugo trajao. Rusija je 12. aprila 1877. godine napala Tursku, u čemu je Srbija videla povoljnu priliku i odmah stala uz Rusiju. Ovaj put, Srbija je imala više uspeha, dobivši znatna teritorijalna proširenja. Ali, odlukama berlinskog kongresa, 1878. godine, Srbija je morala da vrati ove teritorije i vrati se na "stare istočne granice Kneževine Srbije".

Za vreme oba balkanska rata Zaječar je sačinjavao pozadinu. Pred njim, kao i celom Timočkom Krajinom, ležale su velike obaveze: prikupljanje i slanje hrane za vojsku, čuvanje saobraćajnica od diverzija, utovar i istovar materijala za front i drugi pozadinski zadaci. U ovim ratovima Timočani su bili mobilisani u dve divizije - Timočku diviziju I poziva (u sastavu II armije) i Timočku diviziju II poziva (u sastavu I armije). Ove divizije su prošle slavan ratni put, ne samo u balkanskim ratovima, već i u Prvom svetskom ratu, učestvujući u svim velikim bitkama ovih ratova.
U Prvom svetskom ratu Timočka Krajina je bila pozadina, sve do 14. oktobra 1915 godine kada su Bugari počeli napad na Zaječar. Borbe su trajale do 29. oktobra 1915. godine, kada su Bugari ušli u Zaječar i konačno okupirali ove krajeve.
U septembru 1918. godine savezničke i srpske snage na Solunskom frontu prešle su u ofanzivu. Srpska II armija i konjička brigada francuskog generala Gambete 13. oktobra 1918. godine oslobodile su Pirot, a dva dana kasnije Svrljig i Kalnu i počele se spuštati u dolinu Timoka. Knjaževac je oslobođen 16. oktobra. U okolini Zaječara, 15. oktobra, seljaci su se digli na ustanak protiv okupatora, čime su olakšali dejstvo srpskih i savezničkih snaga na timočkom pravcu. Nakon niza borbi na prilazima Zaječaru iz pravca Knjaževca, Konjička brigada generala Gambete umarširala je 19. oktobra 1918. godine u Zaječar.

Posle oslobođenja od Bugara, Zaječar postaje sedište Timočkog okruga, sastavljenog od sledećih srezova: zaječarskog, zaglavskog, timočkog i boljevačkog.

Nakon dve decenije življenja i rada u miru celu državu (Kraljevinu Jugoslaviju) i ove krajeve zahvatio je novi ratni požar, mnogo strašniji i krvaviji od predhodnog. Za Kraljevinu Jugoslaviju i zaječarski kraj Drugi svetski rat je počeo 6. aprila 1941. godine. Već 13. aprila te godine, oko četiri časa po podne, u Zaječar su ušla jedna nemačka borna kola i dva motocikla sa prikolicom, kao predhodnica nemačke vojne jedinice, koja je se kretala iz Bugarske i u Zaječar ušla 14. aprila.

Nemci su u Zaječaru formirali svoju okružnu komandu (krajskomanda-turu), čija se nadležnost prostirala na ceo zaječarski okrug. Da bi lakše gospodarili okupiranim regionom, Nemci su naredili da određene upravne ustanove, škole i drugi organi nastave sa radom, ali pod njihovom punom okupacionom jurisdikcijom.

Borbe za oslobođenje Zaječara otpočele su 6. septembra 1944. godine napadom 23. srpske divizije Narodnooslobodilačke Vojske Jugoslavije (NOVJ) na Zaječar. Jedinice ove divizije su već sutradan, 7. septembra u 16 časova, ušle u grad. Međutim, već 8. septembra 23. divizija je se moprala povući iz grada, jer su jake nemačke snage, koje su se povlačile iz Grčke (delovi E grupe armija), nadirale dolinom Timoka ka Zaječaru. Teške i krvave borbe za oslobođenje vođene su do kraja septembra i prvih dana oktobra na širem prostoru Zaječara zajedničkim dejstvom jedinica NOVJ i Crvene armije. U noći 7/8. oktobra 1944. godine jedinice 45. divizije NOVJ i delovi 64. korpusa i 4. mehanizovanog korpusa Crvene armije okončali su ovu višenedeljnu borbu i ušli u Zaječar.

Grad se danas nalazi u zaječarskoj kotlini gdje se kod mesta zvanog Sastavak Crna reka i Beli Timok slivaju u reku Timok. U blizini grada se nalaze ostaci rimske carske palate iz IV veka pre nove ere, Felix Romuliana, koja je na listi svetske kulturne baštine pod zaštitom UNESCO-a.

Zaječar je sjedište Eparhije Timočke Srpske Pravoslavne Crkve, koja se prostire na celokupnoj teritoriji Zaječarskog i Borskog okruga. Zaječar je poznat po velikim imenima koje je dao imena kao što su Nikola Pašić, Zoran Radmilović, Đorđe Genčić kao i po prvom osnovanom privatnom fakultetu u Srbiji Fakultetu za menadžment Megatrend univerziteta. Prema popisu iz 2002. godine grad je imao 49.800 stanovnika i sedište je Zaječarskog okruga.


zajecarinfo.rs

• 0Niko još nije pohvalio poruku.
  Registruj se da bi pohvalio/la poruku!

Postoji nešto zbog čega posle dosta vremena nastavljam ovu temu.
Dok sam studirala u N.Sadu sa cimerkom sam stanovala na Limanu II. Jednoga dana gazdarica nam reče da ćemo dobiti još jednu devojku, tj. docimerku. Nama svejedno, svak svoj posao. Te dodje dan kada na vrata zakuca devojka, lepa crnka, sa njom jedan mladić, i oko njih putne torbe i koferi. Bila je to ona, docimerka.
Kaže, zove se Vesna dolazi iz Zaječara, momak koji je sa njom došao je njen dečko takodje iz Zaječara , pomogao joj je oko stvari. Oboje su studirali Elektrotehniku. On je ostavio stvari i vrlo brzo otišao. Vesna je unela stvari u svoju sobu došla kod nas , upoznale se bolje .
Rado se sećam Vesne, zaječarke sa karakterističnim naglaskom, devojke koja je bila izuzetna po svemu , u učenju, ponašanju, kao prijatelj... Posle godinu dana dolazi Vesna sa svojim Momom i reče nam da je dobila dom i prelazi tamo.
Tako je to, upoznaš nove dobre osobe, dodju pa odu. Ali su okolnosti bile takve. U kontaktu sam sa njom više nego sa bivšom cimerkom, završila, udala se , rodila dvoje dece , naravno sa Momom.