|
|
|
|
|
Poslao: 21 Mar 2009 22:14
|
offline
- Sorelag
- Prijatelj foruma
- Pridružio: 31 Dec 2005
- Poruke: 2408
|
Verovatno si u pravu, na više mesta navodi se da je najpoznatiji po tom portretu kneza Miloša sa turbanom. Đurković je radio i ovaj portret Vuka Karadžića (1816). Nezavisno od ocene slikarske veštine, tehnike i dr. parametara, mislim da su ovi i drugi građanski portreti zanimljivi i kao dokumenti za kulturnu istoriju (likovni izvor za proučavanje kostima tog doba, na primer).
|
|
|
|
|
|
|
Poslao: 22 Mar 2009 07:39
|
offline
- Pridružio: 07 Avg 2008
- Poruke: 2528
- Gde živiš: VII kat
|
Jedan od Miloševih portreta koje je Đurković naslikao (a ja ne znam koji) nalazio se u kragujevačkom konaku, u kancelariji kneza. Knez Miloš je za vreme vladavine često portretisan, u cilju isticanja njegovog vladarskog statusa. Među njegovim portretima najpoznatiji je verovatno rad austrijskog slikara Dafingera, prema kom je nastala grafika Anastasa Jovanovića iz 1852. godine. Naročito su zanimljivi njegovi portreti zbog kostima kojim je istican kao nacionalni heroj. Naime, često je prikazivan u atili ili dušanki, gornjem delu odeće sa nekoliko gajtana preko grudi, koji je smatran replikom srednjovekovne odeće srpskih vladara (mada je stvarno poreklo atile verovatno mađarsko). Atila je bila i deo građanskog kostima, a njenim je nošenjem, kao i nošenjem fesa, istican nacionalni identitet obučenog. Kod žena, do kraja 19. veka, najčešće je kombinovana tradicionalna, balkanska, i evropska nošnja. Preko savremene haljine žena je često oblačila libade, čime su isticane patrijarhalne, moralne i nacionalne vrednosti.
 
Dafingerov portret Miloša Obrenovića i litografija Anastasa Jovanovića.
A Pavel Đurković je pored Arse Teodorovića bio najznačajniji predstavnik klasicizma kod nas. Slikao je skoro isključivo portete, i nekoliko ikonostasa, među kojima je najznačajniji onaj u Dunafeldvaru iz 1801. godine, kao naš prvi klasicistički ikonostas. U to vreme bio je pridvorni slikar Aleksandre Pavlovne, erchercoginje, žene ugarskog palatina nadvojvode Josifa, a za ovaj posao ga je preporučio budimski episkop Dionisije Popović. Školovao se u Beču, ali njegovo ime nije zabeleženo na spiskovima akademije, najverovatnije se privatno školovao kod nekog slikara.
"Svojom portretskom delatnošću Đurković je celovito prikazao srpsko građansko društvo iz prvih decenija XIX veka, u doba njegovog ekonomskog i duhovnog uspona. Zadahnut nacionalističkim idejama, 'Slaveno-Serbin', on je među prvima prelazio u Srbiju da radi portrete vladajućih ličnosti. U njegovoj obimnoj delatnosti koja varira od tvrdih i u boji reduciranih portreta do mekših i izražajnije kolorističkih, prisutna je zajednička težnja ka jasno određenom realističkom postupku. Izvanredni realistički portret arhimandrita Lukijana Mušickog i profesora Atanasija Stojkovića, slikani u umetnikovom zrelom dobu, možda su popustili u čistoti i sažetosti forme, ali su zato koloristički bogatiji."
Olga Mikić, Srpsko slikarstvo XIX veka
Negde u literaturi on se dovodi u vezu sa bidermajerom, stilom manje strogih oblika sa bogatijom paletom, kada se realizam napušta zarad idealizacije a mnogo više pažnje posvećuje detaljima i takozvanoj porcelanskoj, uglađenoj, fakturi. Ali problem definisanja stilova je aktuelan i u umetnosti srednje Evope, i uopšte u istoriji umetnosti, a kamoli kod nas u 19. veku.
Pavel Đurković - Lukijan Mušicki, 1821.
Pavel Đurković - Jelena Mihajlović
Pavel Đurković - Atanasije Stojković, 1830.
Pavel Đurković - Poleksija Čokić
|
|
|
|
|
|
|
Poslao: 21 Apr 2009 19:51
|
offline
- Sorelag
- Prijatelj foruma
- Pridružio: 31 Dec 2005
- Poruke: 2408
|
Napisano: 26 Mar 2009 21:58
Da dopunim ovaj lepi članak referencom o srpskom građanskom kostimu iz XIX veka.
Primerci nošnje mogu se videti u Muzeju primenjene umetnosti http://www.mpu.rs/srpski/index.htm
i Etnografskom muzeju http://www.etnografskimuzej.rs/s040101.htm
u Beogradu, kao i u drugim muzejima u zemlji koji poseduju zbirke tekstila i nošnji.
Moja preporuka je monografska studija Mirjane Prošić-Dvornić, Odevanje u Beogradu u 19. i početkom 20. veka , Beograd, Stubovi kulture, 2007. Prikaz knjige možete pročitati na adresi
http://www.knjizara.com/index.php?gde=@http%3A//ww.....9%26za%3D@
Gledam portret kneza Miloša s fesom i pitam se da li je još i tad imao perčin. Kosa je obično nisko šišana ili brijana spreda, a pozadi je puštana da izraste do pola leđa i uplitana u pletenicu. Aleksa Nenadović, otac prote Mateje Nenadovića i Karađorđe imali su perčin. Zapravo, mnogi muškarci, ustaničke vođe i hajdučke harambaše nosili su takvu frizuru. Etnolog Tihomir Đorđević u drugoj knjizi Naš narodni život, pisanoj na osnovu arhivskih i drugih izvora, navodi: "Po jednom izveštaju iz Zemuna od 7. februara 1809, tih dana je u Beogradu izašla naredba da niko ne šiša kosu, već da je svako pušta da raste. Sreten L. Popović priča da je 'imao priliku videti lepo odevene seljake koji su dolazili u Beograd 1830. godine kad je čitan hatišerif, i 1835. u Kragujevac, o Sretenjskoj skupštini, svi po većoj časti sa perčinima.' Ivan Alimpić iz Nakučana u Pocerju, koji je umro 1857. godine, u sto i trinaestoj godini života, imao je pletenice kose kao od bele svile spuštene niz leđa."
Đorđević je pretpostavio da je prvi koji je skinuo perčin bio Hajduk Veljko, verovatno pod uticajem Rusa pristiglih u Timočku krajinu, koje je on "neiskazano ljubio i mnoge običaje od njih primio". Karađorđe je skinuo svoj perčin 1810. i naredio Srbima da se šišaju. A ovu naredbu je ponovio Knez Miloš kasnije. Sprovođenje ove zapovesti nije teklo glatko, bilo je oglušivanja, pobuna i oštrih protivmera vlasti.
Posedujemo i podatke o tome kako se odvijao svakodnevni život u kneževom konaku u Kragujevcu. Đorđević u 3. knjizi Naš narodni život prenosi odeljke iz knjige Vilhelma Rihtera Prilike u Srbiji pod Knezom Milošem do njegovog odstupanja 1839. (Lajpcig, 1840). Rihter je bio u službi kneževoj kao inženjer i opisao je događaje kojima je i sam prisustvovao. Prema tom kazivanju, knez je rano ustajao, leti čim bi svanulo, a zimi koji sat ranije, i posle oblačenja, popio bi svoju rakiju (knez nije znao da čita  ) i crnu kafu, pušeći na čibuk. Potom je primao državne službenike i bio zauzet državnim poslovima, sve do ručka, koji je bio u 10 sati pre podne. Jela na trpezi su bila "prosta", naročito u vreme dugotrajnog posta - obično beli pasulj, sočivo ili kiseli kupus, sve zaljućeno i začinjeno belim i crnim lukom.
"Nikakvog sjaja nije bilo; obično porculansko posuđe, jedna rakija da se dobije apetit, a posle ručka crna kafa." Prema Rihterovom svedočenju, knez je mnogo jeo; a pilo se obično domaće kiselo vino. Njegovog kuvara opisuje kao kasapskog kalfu u čakširama koje su se sijale od masnoće, sa plavom prljavom keceljom i starim masnim fesom na glavi. Meso je čerečio nožem i rukama.
Posle ručka bi se odspavalo sat-sat ipo. Onda bi knez izjahao u šetnju ili lov, ili bi igrao bilijar. Večeralo se posle zalaska sunca. Večera je trajala duže, tada su se vodili "veliki razgovori" sa obaveznim novostima iz varoškog i porodičnog života. Knez je rano odlazio na počinak. Nikakve zabave na kneževom dvoru nije bilo.
Dopuna: 21 Apr 2009 19:51
21. april
Selimo se u Rim koji danas proslavlja rođendan. Koji po redu, izračunajte sami. 
Na današnji dan 753. g. pre n.e. osnovan je grad Rim.
Citat:Not every city celebrates its birthday but Rome does – on 21 April each year. It was Romulus, suckled by a she-wolf as an infant, who went on to found the city in 753BC. Romans today celebrate the event with candles, planted all over the Aventine Hill. In the evening, a spectacular firework display flashes and bangs over the River Tiber. Local history societies and clubs stage their own events and celebrations, and there are many official public addresses, proclamations and parades. Rome's monuments, archaeological sites and many museums allow free entry on the day.
Izvor: http://www.worldeventsguide.com/event/197/Rome-Italy/Birth-of-Rome.html
|
|
|
|
|
|
|
Poslao: 25 Apr 2009 02:50
|
offline
- Pridružio: 07 Avg 2008
- Poruke: 2528
- Gde živiš: VII kat
|
Napisano: 22 Apr 2009 3:53
Najpoznatiji simbol u vezi sa osnivanjem Rima je verovatno La Lupa, vučica iz Kapitolskog muzeja. Dok se za male figure Romula i Rema zna da su nastale u 15. veku, njen istorijat je sporan. Dugo se verovalo da je u pitanju etrurska skulptura, obzirom da je od bronze i da podseća na druge etrurske radove, ali neka naučna istraživanja upućuju na mnogo skoriji datum njenog nastanka, u periodu između 8. i 14. veka. Tokom srednjeg veka ova skulptura nalazila je se na vrhu jednog antičkog stuba, da bi nakon preuređenja Kapitola u 15. veku bila premeštena u Palazzo dei Conservatori od strane pape Siksta IV, zajedno sa još nekim bronzanim skulpturama koje su predstavljale slavu i moć Rima.
http://roma.repubblica.it/dettaglio/articolo/1485581
http://www.wilsonsalmanac.com/romulus_remus.html
http://matters-arising.blogspot.com/2009/02/romulus-and-remus.html
Rim je meni najzanimljiviji u baroknom periodu. Među poznatijim ciklusima posvećenim osnivanju grada je onaj u Palazzo Magani, koji se ne nalazi u Rimu, već u Bolonji, i koji su oslikali Karačijevi oko 1590. godine.
Pjetro da Kortona naslikao je između ostalog scenu gde pastir
"Faustul predaje Romula i Rema svojoj supruzi Aki Larentiji", 1643.
Takođe je naslikao i "Otmicu Sabinjanki", pa da podsetimo da je Romul grad osnovao uglavnom sa muškim društvom, i da je pripadnice lepšeg pola "pozajmio" od Sabinjana.
Livije opisuje kako se sve odigralo krajnje civilizovano i bez ikakve prisile. Svejedno, Sabinjani su ušli u rat sa Rimljanima, ali su Sabinjanke sprečile krvoproliće:
Citat:[They] went boldly into the midst of the flying missiles with dishevelled hair and rent garments. Running across the space between the two armies they tried to stop any further fighting and calm the excited passions by appealing to their fathers in the one army and their husbands in the other not to bring upon themselves a curse by staining their hands with the blood of a father-in-law or a son-in-law, nor upon their posterity the taint of parricide. "If," they cried, "you are weary of these ties of kindred, these marriage-bonds, then turn your anger upon us; it is we who are the cause of the war, it is we who have wounded and slain our husbands and fathers. Better for us to perish rather than live without one or the other of you, as widows or as orphans."
Ovo je ujedno i tema čuvene Davidove slike "Intervencija Sabinjanki", 1799.
Dopuna: 25 Apr 2009 2:50
"Uopšteno govoreći: kulture gradova daju razmaha individualnim sposobnostima. Mali gradovi dali su prve velike filosofe i individualno pesništvo, "lirsko", različito od epske i sakralne pesničke tradicije. Države-gradovi antičkog sveta imali su velike inicijative, kako trgovačke, kolonizatorske i bankarske, tako i mislilačke i individualno-umetničke. To se ponovilo sa kulturom gradova kasnoga srednjeg veka u zapadnoj Evropi i na početku renesanse. Ponekad se čini da su imperije sa posebnom mržnjom uništavale gradove na svojoj periferiji (Rimska imperija i Kartaga, Jerusalim, Atina), ali su carstva sama padala u udivljenje i oduševljenje gradovima i stvarala prestonice koje su se izjednačavale imenom i suštinom sa samom imperijom: Rim, Bizant, Persepolis, Luksor, Petrograd. Carstva su time postala posebno ranjiva: uništenje jednog grada bilo je za osvajače jednako rušenju čitave imperije.
Tako je prestonica svake imperije postajala ona kocka koja je na kraju gubila igru: osvajanje prestonih gradova, kako smo već ekli, značilo je gubitak znaka i poretka čitave imperije. Tamo gde je bila imperijalna snaga i bogatstvo, tamo je bila i slaba tačka svake imperije. Zato su državi vični Rimljani spasli nešto razuđivanjem prestonih kompetencija na više gradova, kao što je i Vizantija svoju propast više puta odložila jer je bila sposobna da premešta svoju prestonicu. Ipak, bez svoje prave prestonice, Vizanta, ona sebe nikada nije uspela da ponovo uspostavi kao državu, niti da svoj duh ponovo pronađe."
Miodrag Pavlović, Imperije i gradovi, Čitanje zamišljenog, 1990.
|
|
|
|
|
|
|
Poslao: 09 Jun 2009 22:39
|
offline
- Sorelag
- Prijatelj foruma
- Pridružio: 31 Dec 2005
- Poruke: 2408
|
Na današnji dan 1914. godine (treba proveriti podatak, zato što se u drugim izvorima navodi 1911. godina) postavljen je spomenik Dositeju Obradoviću, rad zagrebačkog vajara Rudolfa Valdeca.
Citat:Bronza 300 cm, ukupna visina 500 cm. Podignut 1911. ispred nekadašnje Narodne biblioteke (pred ulazom u Kalemegdan), a 1930. prenet u Univerzitetski park.
Na spomeniku je ispisana maksima: "Iduć uči, u vjekove gledaj!"
Izvor http://www.beograd.org.rs/cms/view.php?id=1355
Dimitrije Obradović (monaško ime Dositej) je jedan od najznačajnijih racionalističkih mislilaca i prosvetitelja iz značajnog razdoblja novovekovne nacionalne istorije. Bio je verovatno najobrazovaniji Srbin svog doba; njegov rad i delo pripadaju oblastima književnosti, filozofije, prosvete i pedagogije. Dositej je stigao u Srbiju za vreme Prvog srpskog ustanka, 1806; 1808. osnovao je Veliku školu u Beogradu, a 1811. postao prvi ministar prosvete (popečitelj Popečiteljstva prosveštenija). Te godine je i umro, a njegovi ostaci su sahranjeni kod Saborne crkve u Beogradu.
Njegova najpoznatija dela su:
"Život i priključenija", "Basne", "Sovjeti zdravog razuma".
|
|
|
|
|
|
|
Poslao: 09 Jun 2009 23:25
|
offline
- Pridružio: 25 Avg 2008
- Poruke: 740
- Gde živiš: na bezbednom rastojanju od pojedinih
|
Sorelag ::Na današnji dan 1914. godine (treba proveriti podatak, zato što se u drugim izvorima navodi 1911. godina) postavljen je spomenik Dositeju Obradoviću, rad zagrebačkog vajara Rudolfa Valdeca.
Citat:Bronza 300 cm, ukupna visina 500 cm. Podignut 1911. ispred nekadašnje Narodne biblioteke (pred ulazom u Kalemegdan), a 1930. prenet u Univerzitetski park.
Na spomeniku je ispisana maksima: "Iduć uči, u vjekove gledaj!"
Izvor http://www.beograd.org.rs/cms/view.php?id=1355
1914. - U Beogradu je svečano otkriven spomenik srpskom prosvetitelju Dositeju Obradoviću, rad vajara Rudolfa Valdeca. Priloge za spomenik prikupljala je Srpska književna zadruga, a znatno su pomogle i Vlada Srbije i Beogradska opština. Spomenik je postavljen na ulaz u Kalemegdan, a posle Prvog svetskog rata prenet je u park na Studentskom trgu, gde se nalazi i sada.
http://www.krstarica.com/lat/danas/
Pored već spomenutog spomenika Josifu Pančiću u parku se nalaze i spomenici Dositeju Obradoviću i Jovanu Cvijiću.
Spomenik Dositeju Obradoviću (1739 - 1811), srpskom prosvetitelju i književniku, osnivaču Velike škole, postavljen je u parku 1930. godine. Prvobitno je podignut 1914. godine, na skveru ispred današnje Biblioteke grada, gde je danas spomenik Milanu Rakiću. Izradio ga je vajar, Rudolf Valdec i spada u najlepše javne skulpture u Beogradu.
http://www.bgimpressum.com/?cat=8&paged=5
Univerzitetski park
Za vreme Turaka ovde je bilo njihovo groblje, koje je uklonjeno polovinom 19. veka. Potom je na jednom delu današnjeg parka napravljena najveća i najpoznatija pijaca. Prvi urbanista Beograda, Emilijan Josimović, smatrao je da ovom prostoru dolikuje nešto "estetičnije" od pijace, pa je posle 1869. godine, kada su počeli radovi na regulaciji, skratio za polovinu Veliku pijacu, a preostali deo pretvorio u park. Prve urbane konture park dobija krajem 19. veka, kada je u njemu otkriven spomenik Josifu Pančiću, a definitivno je uobličen 30-ih godina 20. veka prenošenjem spomenika Dositeju Obradoviću sa Kalemegdana i podizanjem sadašnje barokne ograde.
http://www.tob.rs/index.php?option=com_content&.....Itemid=278
A kad smo kod Dositeja Obradovića, njegov je spomenik premešten 1930, s platoa preko puta današnje Gradske biblioteke u Univerzitetski park na Studentskom trgu. A Terazijska česma je zbog rekonstrukcije trga 1911. bila premeštena u Topčider a ponovo vraćena na Terazije tek 1976. U Srbiji se spomenici, s vremena na vreme, kreću.
Mileta Prodanović veruje da bi Dositejev spomenik trebalo vratiti na staro mesto, ali “to je na dugom štapu”:...
http://www.nin.co.rs/2003-07/10/29794.html
Na izložbi „Dositejev put” izložena je i fotografija prosvetiteljevog spomenika u Studentskom parku u Beogradu. Podignut 1914, spomenik prvom ministru prosvete u Karađorđevoj Srbiji izradio je zagrebački vajar Rudolf Valdec. U donjem delu postamenta, uklesane su reči: „Iduć uči, u vekove gleda”.
http://www.politika.rs/rubrike/Kultura/Izlozba-o-d.....va.lt.html
|
|
|
|
|
|
|
Poslao: 10 Jun 2009 00:35
|
offline
- Sorelag
- Prijatelj foruma
- Pridružio: 31 Dec 2005
- Poruke: 2408
|
Citat:Univerzitetski park
Za vreme Turaka ovde je bilo njihovo groblje, koje je uklonjeno polovinom 19. veka. Potom je na jednom delu današnjeg parka napravljena najveća i najpoznatija pijaca. Prvi urbanista Beograda, Emilijan Josimović, smatrao je da ovom prostoru dolikuje nešto "estetičnije" od pijace, pa je posle 1869. godine, kada su počeli radovi na regulaciji, skratio za polovinu Veliku pijacu, a preostali deo pretvorio u park. Prve urbane konture park dobija krajem 19. veka, kada je u njemu otkriven spomenik Josifu Pančiću, a definitivno je uobličen 30-ih godina 20. veka prenošenjem spomenika Dositeju Obradoviću sa Kalemegdana i podizanjem sadašnje barokne ograde.
Samo da dopunim (možda je OT, ali je zanimljivo i korisno):
Citat:Na gornjoj strani današnjeg parka, odmah do Turskog hana, kako je već pomenuto, 1863. po projektu Jana Nevole, izgrađeno je Kapetan Mišino zdanje, najveća i najdopadljivija zgrada Beograda toga vremena. Ova građevina, po želji zadužbinara Miše Anastasijevića, zaveštana „za smeštaj učbenih i prosvetnih zavoda kao što su: Licej, Narodna biblioteka, Narodni muzej, po vremenu Narodni univerzitet itd.", podignuta je u okružju mahom prizemnih zgrada i usred pijačne vreve. Zbog njene superiorne visine, u posebnoj kuli-motrilji na krovu zdanja, danonoćno je dežurao stražar sa zadatkom da uoči i locira požar i o tome hitno obavesti požarnu četu koja je bila smeštena u uskoj zgradi drvene fasade sa karakterističnim „kanelurama", u blizini današnjeg Etnografskog muzeja, na Studentskom trgu broj 17.
O akademskoj tišini i o kultivisanom prostoru ispred Kapetan Mišinog zdanja stoga, nije moglo biti reči, a sama okolina, kako uvida Hristić, nije bila prijatna „ni po ono¬me što se sa prozora široke fasade Univerziteta dole vidi, ni po onome što se otud ovamo čuje". Istom utisku je u neko doba doprinosio i „razuzdani kor" fijakerista postrojenih ispred zdanja, praveći larmu i uznemirujući svojim skarednim recima okolinu i posebno „školsku mladež" Velike škole, ako je verovati jednoj epistoli konjičkog kapetana Konstantinovića Upravi varoši Beograda. Čitav ovaj nesklad i vrevu nije bilo teško uočiti, te je već 1867, planom rekonstrukcije varoši u Šancuprofesora Velike škole i inženjera Emilijana Josimovića , predloženo da se pijaca ispred zdanja ukloni i na njenom mestu načini park.
Odmah po oslobođenju od Turaka, teren Velike pijace je iznivelisan i zaravnjen, i tom prilikom prosečene su i pravolinijske staze. Godine 1880, na sredini trga podignuta je česma sa obeliskom. I pored tih manjih intervencija, Josimovićev predlog ostvaren je tek 1886, i to delimično, buduči da park nije bio na čitavom prostoru već samo „na praznoj polovini pijace".
Izvor http://beogradska.blog.rs/blog/beogradska/generalna/2009/02/20/studentski-trg
P.S. Žao mi je što ne mogu da nađem i "okačim" staru razglednicu Beograda sa jednog nemačkog sajta antikviteta. Na njoj se lepo vide ta pijaca i dućani ispred Kapetan Mišinog zdanja.
|
|
|
|
|
|
|
|
